Ο "κύριος 7"

Τον ονόμασαν ο "κύριος 7"... Οπου επτά βάλτε χρυσά ολυμπιακά μετάλλια και ισάριθμα παγκόσμια ρεκόρ. Και όλα αυτά σε μια Ολυμπιάδα. Και όλα αυτά ενώ ήταν μόλις 22 Μαϊων. Ο λόγος για τον κορυφαίο κολυμβητή όλων των εποχών στην ιστορία του αθλήματος, τον Αμερικανό Μαρκ Σπιτς.

Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 που διεξήχθησαν στο Μόναχο ο Μαρκ Σπιτς κατάφερε να κάνει το... ακατόρθωτο. Αυτό που μέχρι σήμερα δεν το έχει ξανακάνει κανένας αθλητής. Να κατακτήσει 7 χρυσά μετάλλια και παράλληλα να πραγματοποιήσει ισάριθμα παγκόσμια ρεκόρ στα αγωνίσματα της κολύμβησης που πήρε μέρος. Σε όποιο αγώνισμα "έπεσε" ο Σπιτς, δεν άφησε κανέναν να του πάρει την πρώτη θέση. Ηταν ασταμάτητος. Νίκησε όχι μόνο τους αντιπάλους του, αλλά και το χρόνο. Και μάλιστα επτά φορές. Πρώτος στα 100μ και 200μ ελεύθερο, πρώτος στα 100μ και 200μ πεταλούδα και το ίδιο συνέβη και στις σκυταλοδρομίες 4Χ100 και 4Χ200 ελεύθερο και στα 4Χ100 ΜΑ.

Μικρός, πεισματάρης και ταλέντο

Ο Μαρκ Σπιτς γεννήθηκε στις 10 Φλεβάρη του 1950 στην Καλιφόρνια. Σε ηλικία των 10 ετών άρχισε να ασχολείται με την κολύμβηση, όπου έδειξε τα πρώτα δείγματα του ταλέντου του. Ομως σε αυτή την ηλικία δύσκολα μπορεί κάποιος να ξεχωρίσει από τους υπόλοιπους και η επιλογή δεν ήταν εύκολη. Ο δρόμος προς την κορυφή άρχισε να ανοίγεται στα 14 του όταν για πρώτη φορά άρχισε να αγωνίζεται σε σωματείο και συγκεκριμένα στην ομάδα της Σάντα Κλάρα. Ο ανταγωνισμός ήταν μεγάλος. Ο Σπιτς παρά το γεγονός ότι θεωρούνταν από τους πρώτους αθλητές της ομάδας, εντούτοις έχανε συνεχώς από δυο συναθλητές του. Αυτό τον πείσμωσε και άρχισε να προπονείται με τον Τζορτζ Χέινς. Εναν προπονητή που κατάφερνε πάντα να τον έχει σε μεγάλη πίεση για το καλύτερο, χωρίς όμως να τον φορτώνει με άγχος. Μετά από αρκετό καιρό ξαναγύρισε στη Σάντα Κλάρα όπου νίκησε τους δυο συναθλητές του. Ηταν η πρώτη πράξη μιας μεγάλη καριέρας που μόλις άρχιζε.

Μια λαμπρή καριέρα

Η καριέρα του Μαρκ Σπιτς πραγματικά είναι εντυπωσιακή, αν αναλογιστεί κανείς ότι σταμάτησε να ασχολείται με τον αθλητισμό σε ηλικία μόλις 22 χρόνων. Και όμως μέχρι τότε κατάφερε να κάνει πράγματα που κάποιοι άλλοι δε θα μπορούσαν να πετύχουν σε πολλά περισσότερα χρόνια. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του βελτίωσε 26 ατομικά ρεκόρ και ισοφάρισε άλλα 3. Πριν την Ολυμπιάδα του Μονάχου είχε κάνει αισθητή την παρουσία του στους Παναμερικανικούς Αγώνες του 1967. Εκεί αναδείχτηκε πρώτος στα 100μ και 200μ πεταλούδα και στις σκυταλοδρομίες 4Χ100 και 4Χ200 ελεύθερο και στα 4Χ100 ΜΑ. Στην Ολυμπιάδα του 1968 πήγε ακόμα ψηλότερα. Χρυσό μετάλλιο με την ομάδα της σκυταλοδρομίας στα 4Χ100 και 4Χ200 ελεύθερο, αργυρό μετάλλιο στα 100μ πεταλούδα και χάλκινο στα 100 ελεύθερο. Ομως για τον Σπιτς η δεύτερη και η τρίτη θέση στα ατομικά αγωνίσματα δεν του αρκούσε. Ηθελε το κάτι παραπάνω. Και τέσσερα χρόνια αργότερα το πραγματοποίησε.

Η πιο σημαντική συμβολή του Σπιτς στην ιστορία της κολύμβησης αφορά στο αγώνισμα της πεταλούδας. Με αυτόν, το όριο στα 100μ μειώθηκε από τα 57 σε 54 δευτ. 27 εκ. Το παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 πεταλούδα κράτησε 5 χρόνια, ενώ για 12 χρόνια έμεινε μέσα στα 10 καλύτερα όλων τον εποχών. Κάτι ανάλογο συνέβη και στα 200μ πεταλούδα, όπου από 2.06.6 κατέβηκε στα 2.00.07.

Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι ο Σπιτς πλησίασε και στην κατάρριψη του ρεκόρ στα 1.500μ ελεύθερο, παρότι δε συνήθιζε αυτό το στιλ, από τη στιγμή που πέτυχε στα 100μ.

Ο Σπιτς άλλαξε όμως και τον τρόπο προπόνησης. Μπορεί να περνούσε αρκετές ώρες στο γυμναστήριο, αλλά η προπόνησή του δεν είχε καμιά σχέση με αυτή που ακολουθούσαν οι υπόλοιποι κολυμβητές εκείνη την εποχή. Πάντα γυμναζόταν με τρόπο ομοιογενή και καλά ρυθμιζμένο, χωρίς τα υπερβολικά βάρη που χρησιμοποιούσαν οι υπόλοιποι αθλητές.

Απογοητεύσεις και εκκεντρικότητες

Ισως ακούγεται περίεργο, αλλά από την καριέρα του Μαρκ Σπιτς δεν έλειψαν οι απογοητεύσεις και οι ήττες. Η πιο χτυπητή από αυτή ήταν το 1968 όταν στα 100μ πεταλούδα αν και θεωρούνταν το μεγάλο φαβορί, ηττήθηκε από τον Ντογκ Ράσελ, αφού μια βρογχίτιδα, που τον ταλαιπωρούσε, δεν του επέτρεψε να κάνει την εμφάνιση που ήθελε.

Ενα άλλο κεφάλαιο όμως είναι αυτό της εκκεντρικότητας που διακατείχε πάντα τον Αμερικανό κολυμβητή. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αποτυχημένη προσπάθειά του, 18 χρόνια μετά την Ολυμπιάδα του Μονάχου, να επανεμφανιστεί στις πισίνες και να προσπαθήσει να πετύχει ό,τι και το 1972. Ετσι άρχισε την προσπάθεια να προκριθεί στην Ολυμπιάδα της Βαρκελώνης. Μετά τις συμμετοχές του σε διάφορα μίτινγκ χωρίς να πετύχει μεγάλα αποτελέσματα πείστηκε τελικά να εγκαταλείψει την προσπάθεια.

Διφορούμενες απόψεις

Ο Μαρκ Σπιτς παρά το νεαρό της ηλικίας του κατάφερε να φθάσει στο υψηλότερο σκαλοπάτι της δόξας. Και το πιο παράξενο απ' όλα είναι το γεγονός ότι μετά από αυτή την καταπληκτική εμφάνιση εγκατέλειψε την ενεργό δράση.

"Δοκίμασα τα όριά μου", θα πει λίγο μετά τους αγώνες ο Μαρκ Σπιτς, τη στιγμή που ανακοίνωνε την απόφασή του να αποσυρθεί από τις "πισίνες". Μια απόφαση που αρχικά προκάλεσε σοκ στους περισσότερους. Ισως και για αυτόν το λόγο, παρά τις σημαντικές επιτυχίες, ο Σπιτς σε πολλούς δεν έγινε ιδιαίτερα αγαπητός όσο κάποιοι άλλοι αθλητές, ίσως και μικρότερης αξίας ή εμβέλειας. Ισως αυτό να οφείλεται και στο άθλημα της κολύμβησης, που ούτως ή άλλως δεν είναι και το πιο δημοφιλές στο ευρύ κοινό. Πολλοί ήταν αυτοί που δεν μπόρεσαν να του συγχωρήσουν ότι εγκατέλειψε νωρίς την ενεργό δράση. Αλλοι πάλι όταν επιχείρησε ξανά την είσοδό του στις πισίνες, 18 χρόνια μετά, έκαναν λόγο για κάποιον που έχει χάσει την αίσθηση της πραγματικότητας. Οπως και να έχουν όμως τα πράγματα κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι ο Μαρκ Σπιτς αποτελεί τον μεγαλύτερο κολυμβητή όλων των εποχών.