μεταφέρθηκε στην αγγλική γλώσσα ως motivation και motive, στα ελληνικά δείχνει ότι η λέξη "κίνητρο" αποτελεί την αρχή οποιασδήποτε κατάστασης.
Η σημαντικότητα του κινήτρου, όσον αφορά στον αθλητισμό, είναι εξέχουσα τόσο σε μικρές ηλικίες όσο και σε αθλητές υψηλού και παγκοσμίου επιπέδου. Το κίνητρο υπάρχει και αναζητείται από όλους, διαφοροποιείται ωστόσο, η προέλευσή του. Διαχωρίζουμε τα κίνητρα σε εσωτερικά και εξωτερικά, ανάλογα με τον αν προέρχονται και ικανοποιούν εσωτερικά (π.χ. διασκέδαση) ή εξωτερικά (π.χ. βραβείο) τον αθλητή.
Η δυσκολία στην υιοθέτηση των κινήτρων είναι μεγαλύτερη στις μικρές ηλικίες, χρονικό διάστημα ιδιαίτερα σημαντικό για την εξέλιξη του αθλητή. Αν σε μικρή ηλικία ο αθλητής υιοθετήσει τα κατάλληλα κίνητρα, αυξάνει την πιθανότητα να παραμείνει στον αθλητισμό, να προσπαθεί διαρκώς και να κερδίσει ό,τι περισσότερο μπορεί να του προσφέρει η διαδικασία του αθλητισμού. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν τα κίνητρα είναι πολλοί, αναφέρεται, ωστόσο, ότι υπάρχουν τέσσερις βασικές έννοιες για την ανάπτυξη κινήτρων (κυρίως εσωτερικών) σε αθλητές μικρής ηλικίας. Στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία αναφέρονται ως 4C’s.
Επιλογή (Choice): Αναφέρεται στη δυνατότητα του παιδιού να επιλέξει αυτό που θέλει να ακολουθήσει ως άθλημα. Η δυνατότητα παρέχεται κυρίως από τους γονείς των αθλητών, προσφέροντάς του ένα σύνολο αθλημάτων, από τα οποία θα επιλέξει εκείνο που δείχνει να του ταιριάζει περισσότερο. Η αρχική του επιλογή δεν θα είναι δεδομένα σωστή, είναι πιθανό να ζητηθεί από τον νεαρό αθλητή αλλαγή του αθλήματος για διάφορους λόγους. Η δυνατότητα της επιλογής παρέχεται και από τους προπονητές των μικρών, σε ηλικία, αθλητών, π.χ. κατά τη διάρκεια του προγράμματος προπόνησης για την επιλογή της πιο ενδιαφέρουσας από μια ποικιλία ασκήσεων. Η επιλογή, ως έννοια, αρχίζει να διαμορφώνει στους αθλητές την αίσθηση της αυτονομίας, της ανεξαρτησίας και της προσωπικής τους ασφάλειας. Αναπτύσσει σταδιακά την αυτοπεποίθησή του και την έννοια της υπευθυνότητας, καθώς "προσπαθώ περισσότερο για κάτι το οποίο εγώ επιλέγω".
Έλεγχος (Control): Ο έλεγχος αναφέρεται στη δυνατότητα του αθλητή να γνωρίζει βασικά στοιχεία που σχετίζονται με την αθλητική του δραστηριότητα, το πότε προπονείται, με ποιον, ποιες ημέρες της εβδομάδας, με ποιο πρόγραμμα και τι έχοντας ως στόχο να πετύχει. Ο "μερικός" έλεγχος σε μικρής ηλικίας αθλητές, δίνει την αίσθηση της προσωπικής "δύναμης" και της προσωπικής εμπλοκής στη διαδικασία. Είναι η βάση, σε συνάρτηση με αρκετούς ακόμη παράγοντες, για να αναπτυχθεί στο μέλλον η έννοια του προσωπικού αυτοελέγχου.
Συναγωνισμός (Competence): Στην συγκεκριμένη έννοια τα παιδιά μικρών ηλικιών δίνουν τη σημασία του παιχνιδιού και αναζητούν μέσα από αυτή τη διασκέδαση, την εκτόνωση, τη χαρά, την βίωση έντονων συναισθημάτων. Τα παιδιά αρέσκονται στο να συναγωνίζονται, να κερδίζουν, να αισθάνονται "οι καλύτεροι". Παρέχει την δυνατότητα να αναπτυχθεί στο μέλλον η αυτοπεποίθηση του αθλητή, είναι, ωστόσο, η πιο δύσκολα διαχειρίσιμη κατάσταση από έναν προπονητή νεαρών αθλητών.
Σύνδεση (Connection): Αναφέρεται στην κοινωνικότητα που προσπαθεί να αναπτύξει ο νεαρός αθλητής στο περιβάλλον του αθλητισμού. Γνωρίζει φίλους, κάνουν πράγματα από κοινού, προσπαθούν για την επίτευξη ενός στόχου, συνδέονται και αλληλοϋποστηρίζονται. Παρέχει στον νεαρό αθλητή την έννοια της αποδοχής, της προσωπικής του αξίας στο κοινωνικό σύνολο, διαμορφώνει σταδιακά την αυτοεκτίμησή του.
Επίτευξη: Στα παραπάνω θα μπορούσε να προστεθεί και η έννοια της επίτευξης, καθώς για να παραμείνει ένα παιδί σε μια αθλητική δραστηριότητα, απαιτείται η προσωπική του επίτευξη σε ορισμένες δραστηριότητες. Για να αισθανθεί ότι είναι "καλός", ότι μπορεί να τα καταφέρει, να κερδίζει ικανοποίηση. Είναι σημαντικό οι προπονητές να διαμορφώνουν ένα πρόγραμμα προπόνησης με δυνατότητα επίτευξης για όλους τους αθλητές. Είναι πιο πιθανό να μείνεις σε κάτι που επιτυγχάνεις παρά σε κάτι που δεν σου δίνει την αίσθηση της προσωπικής επιτυχίας.
Οι παραπάνω παράγοντες, χωρίς να είναι οι μοναδικοί, είναι σημαντικοί για την εισαγωγή, παραμονή και εξέλιξη των μικρών αθλητών στο αθλητικό περιβάλλον. Στις περιπτώσεις στις οποίες τα κίνητρα των αθλητών δείχνουν να κλονίζονται, είναι ωφέλιμο να αναζητήσουμε μερικώς την αιτία στους προαναφερθέντες παράγοντες.
ΠΗΓΗ:sportpsychologist.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου